همۀ ما در اخبار ها و گزارش ها تیترهایی به این مضمون دیده ایم : " رژیم پیشگیری از سرطان ! " ، " کم کردن خطر سرطان در چند دقیقه ! " ، اما آیا واقعاً می توان با تصمیم های ساده خطر سرطان را از بین برد؟
ژنتیک نقش مهمی در ایجاد سرطان دارد، پس حتی اگر کسی زندگی سالمی داشته باشد باز هم ممکن است به سرطان مبتلا شود. به گزارش روابط عمومی موسسه خیریه «سمر»
ولی متخصصان می گویند تقریباً یک سوم از موارد سرطان در بزرگسالان مربوط به نوع زندگی است که در دست خود افراد است.
با هر تصمیم درستی که فرد در زمینۀ سلامتی خود می گیرد و هر عادت بدی که کنار می گذارد شانس بروز سرطان خود را کاهش می کند. در زیر 8 تا از عاداتی که در حفظ سلامتی و جلوگیری از سرطان مفید هستند آمده است (در مورد گزینۀ نهم هنوز شک و تردید هایی وجود دارد) .
1. سیگار نکشید
در امریکا سرطان ریه بیش از هر سرطان دیگری باعث مرگ ومیر می شود ؛ این سرطان 28% از مرگ های ناشی از سرطان را شامل می شود و سالانه جان حدود 160000 نفر را می گیرد. بیشتر این مرگ ها ناشی از سیگار کشیدن است.
سیگار کشیدن فقط منجر به سرطان ریه نمی شود ، سرطان های دیگری هم هستند که در نتیجۀ آن ایجاد می شوند، در کل 30% از مرگ های ناشی از سرطان به خاطر سرطان هایی است که در اثر سیگار به وجود آمده اند.
به همین دلیل است که پزشگان می گویند که بزرگترین قدمی که می توان برداشت ترک سیگار است، یا بهتر است هرگز آن را شروع نکرد. حتی اگر کسی نمی تواند سیگار را ترک کند می تواند با کاهش مصرف سیگار، خطر ابتلا به سرطان را به طور چشمگیری کاهش داد.
در مقاله ای که توسط مجلۀ گروه پزشکی امریکا در سال 2010 منتشر شد، گفته شد که کسانی که مصرف سیگار خود را از 20 نخ در روز به 10 نخ در روز کاهش می دهند، خطر ابتلا خود به سرطان را تا 27% کم می کنند. این کار به عنوان قدم اول بسیار خوب است، ولی نباید در همین مرحله توقف کرد باید به خاطر حفظ سلامتی، کشیدن سیگار را به مرور کم و بعد از مدتی آن را قطع کرد.
کسانی که سیگار نمی کشند هم ممکن است در خطر باشند. سالانه حدود 3000 مورد سرطان ریه در افرادی که در معرض سیگار بوده اند بروز می کنند، هم چنین شواهد زیادی وجود دارد که سرطان های دیگری هم به این صورت ایجاد می شود.
اگر کسی محیط بسته ای را ترک کرد و احساس کرد لباس هایش بوی تنباکو می دهند، باید بداند که مقدار زیادی دود سیگار استنشاق کرده است.
پس بهتر است در مورد قرار گرفتن در محیط هایی که سرشار از دود سیگار است، یا نشستن در کنار کسانی که در ماشین سیگار می کشند تجدید نظر کنید.
2. چاق نشوید
افراد بسیاری می دانند که اضافه وزن برای قلب مضر است ولی آیا می دانستید که اضافه وزن یک عامل خطرساز در بروز سرطان هم می باشد؟ 3% از موارد جدید سرطان و 14% از مرگ ومیرهای ناشی از سرطان در نتیجۀ چاقی ایجاد می شود.
حفظ یا رساندن بدن به وزن متناسب یکی از مهمترین راه های جلوگیری از سرطان است.
مرکز مطالعات سرطان امریکا در سال 2007 اعلام کرد که چاقی و اضافه وزن در بروز سرطان های مختلفی مانند مری، پانکراس، کیسه صفرا، پستان، آندومتر و کلیه نقش دارد.
3. ورزش کنید
انواع ورزش ها به پیشگیری از انواع سرطان ها کمک می کنند. دیده شده است که داشتن 30 دقیقه فعالیت در روز می تواند خطر ابتلا به سرطان را 50-30% کاهش کند. مهم نیست که چه ورزشی و در چه زمانی انجام شود.
4. بشقاب خود را با سبزیجات پر کنید
مواد غذایی مختلفی وجود دارد که می تواند به جلوگیری از انواع خاصی از سرطان کمک کند. برای مثال، شواهد نشان می دهد که گوجه فرنگی، هندوانه، و غذاهای دیگری که حاوی لیکوپن هستند، خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می دهند.
اگر می خواهید شانس ابتلای خود به سرطان را کاهش دهید سبزیجات و میوه جات (خصوصاً انواع غیر نشاسته ای) را در رژیم تغذیه ای خود قرار دهید. بهتر است روزانه حداقل 400گرم مواد غذایی که پایۀ گیاهی دارند مصرف شود. مرکز مطالعات امریکا می گوید بهتر است 3/2 هر وعدۀ غذایی شامل میوه ها، سبزیجات، دانه ها و غلات و 3/1 باقی مانده دارای گوشت بدون جربی، ماهی یا لبنیات کم چرب باشد.
5. الکل ننوشید
وقتی بحث سلامتی مطرح است، الکل نقش شمشیر دو لبه ای را بازی می کند، شواهدی وجود دارد که شراب قرمز می تواند برای قلب مفید باشد ولی ثابت شده است که مصرف هر نوشیدنی الکلی می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
در این مورد هیچ حد مجازی برای الکل وجود ندارد. قانون است که هر چه بیشتر الکل مصرف شود خطر بیشتر در ابتلا وجود دارد خصوصاً سرطان های ناحیۀ دهان، حنجره و مری. اگر همراه با آن سیگار هم کشیده شود خطر فوق العاده افزایش می یابد.
چه کار باید کرد؟ بهتر است مصرف آن تا حد زیادی کم یا قطع شود.
6. از شر استرس خلاص شوید
آیا استرس واقعاً می تواند باعث افزایش خطر شود؟ سوالی است که هنوز شواهد قانع کننده ای در جواب آن دیده نشده است؛ اما می توان گفت گاهی افراد برای کاهش استرس رفتار های ناسالم انجام می دهند که همین موضوع می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. به عنوان مثال بعضی افراد برای مقابله با استرس سیگار می کشند، الکل می نوشند یا پرخوری می کنند که همۀ آنها می تواند ریسک سرطان را افزایش دهد.
به همین دلیل پیشنهاد می شود که برای مقابله با استرس روش های سالم تری مانند ورزش (که خود باعث کاهش ریسک می شود)، مدیتیشن یا نوشتن یا گوش دادن به موسیقی انجام شود.
7. تست های غربالگری انجام دهید
تست های غربالگری زیادی مانند ماموگرافی یا تست آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) از سرطان جلوگیری نمی کنند بلکه آن را در مراحل اولیه ، وقتی درمان آن راحت تر است کشف می کنند.
ولی تست های دیگری مانند پاپ اسمیر یا کولونوسکوپی می توانند تغییرات پیش سرطانی – که اگر درمان نشوند می توانند به سرطان کولون یا گردن رحم (سرویکس) تبدیل شوند- را به زودی بیابد.
مقالات و پیام های گیج گنندۀ زیادی در مورد زمان و نوع تست ها وجود دارد، ولی بهتر است که هر فردی بنا بر شرایط و وضعیت خود و بنا بر نظر پزشک این تست ها را انجام دهد.
به عنوان مثال تست های ماموگرافی، آیا خانم های کمتر از 50 سال باید آن را انجام دهند یا خیر، جواب این سوال در وضعیت خود فرد و سابقۀ خانوادگی او قرار دارد.
همچنین نباید گمان کرد یکبار مشورت کردن کافی است، یافته های علمی و تئوری ها دائماً در حال تغییر هستند به همین دلیل باید سالانه به پزشک مراجعه کرد.
8. سوابق خانوادگی خود را بررسی کنید
بهتر است هر فرد سابقۀ بیماری های موجود در خانوادۀ خود را بداند. به کمک سابقۀ خانوادگی می توان برای هر کسی استراتژی خاصی به منظور کاهش خطر سرطان و کشف سریع آن را تبیین کرد.
9. آسپیرین – شاید، با درصدی از عدم اطمینان
آیا باید برای پیشگیری از سرطان، آسپیرین مصرف کرد؟ هنوز کاملاً این موضوع به اثبات نرسیده است، اما در تحقیقی که در سال 2010 انجام شد دیده شد که مصرف روزانۀ دز کمی آسپیرین می تواند ریسک بروز بعضی از سرطان ها (مانند ریه، کولورکتال یا مری) را تا 21% کاهش دهد.
ولی مصرف طولانی مدت آسپیرین می تواند باعث بروز بعضی عوارض جانبی مانند التهاب یا خونریزی معده شود. بیشتر متخصصان می گویند هنوز زود است که بتوان به همه مصرف روزانۀ آسپیرین را توصیه کرد.
بهتر است قبل از مصرف آسپیرین یا هر داروی دیگری با پزشک مشورت کرد./ دانستنی های سرطان