تغذیه در دوران واکسیناسیون علیه کرونا

چند ماهی است که هم در ایران و هم در بسیاری از کشورهای دنیا، واکسیناسیون علیه ویروس کرونا شروع شده است. واکسن‌های مختلفی تهیه و تولید شده و هر کشور بر اساس توصیه‌های متخصصین خودش از آن‌ها برای شهروندانش استفاده می‌کند.
در کشور ما نیز، واکسن‌های ساخت کشور خودمان در کنار واکسن‌های روسی و چینی تزریق می‌شوند. اگرچه چند وقتی بود که حرف و حدیث‌های مختلفی درباره واکسن‌های کرونا زده می‌شد؛ اما خوشبختانه شاهد این هستیم که ادامه یافتن موج واکسن زدن‌ها موجب کاهش آمارها شده است.

برای مثال، مدتی بود که شایع شده بود کسانی که واکسن کرونا به آن‌ها تزریق می‌شود بدن‌شان خاصیت آهن‌ربایی پیدا می‌کند. علاوه بر این شایعه خنده‌دار؛ اما مسائل دیگری نیز مطرح بود. برخی از کسانی که واکسن زده بودند، از علائم کرونا در بدن خود رنج می‌بردند. به دلیل اینکه آن واکسن‌ها در واقع همان ویروس‌های ضعیف شده هستند، ممکن است برخی افراد تا چند روز احساس ابتلای به کرونا را داشته باشند.

اما این علائم موقتی و کوتاه است. ضمن آنکه، خیلی از افراد هم بوده‌اند که اصلا چنین احساسی نداشتند. اما به صورت کلی، وزارت بهداشت و درمان کشور توصیه‌هایی را اعلام کرده که طبق آن، می‌توان با رعایت برنامه غذایی از آن علائم به دور ماند.

موسسه خیریه سمر از شما مهراندیشان عزیز دعوت می‌کند این مقاله را مطالعه فرمایید و به آن عمل کنید. در این صورت، می‌توانید با خیال راحت واکسن کرونا را استفاده کنید.

تغذیه ما پس از واکسن کرونا چگونه باید باشد؟

زمان واکسیناسیون نباید ناشتا باشید. زیرا ممکن است زمان تزریق واکسن دچار سرگیجه یا افت فشار شده و غش کنید. برای جلوگیری از بروز این مشکلات در هنگام واکسن زدن، لازم است صبحانه یا میان وعده ساده‌ای مصرف کنید و شب قبل از واکسیناسیون نیز غذای سبک مانند: سوپ حاوی مرغ، سبزی های سبز تیره تازه (اسفناج، جعفری، کلم بروکلی) میل کنید. این موضوع به ویژه در مورد افرادی که ترس از آمپول زدن دارند باید رعایت شود. مصرف شیر، میوه، تخم مرغ، لقمه نان و پنیر ( همراه با سبزیجات مثل گوجه فرنگی یا خیار و... ) بعنوان صبحانه یا میان وعده قبل از تزریق واکسن توصیه می‌شود.

شب قبل از واکسیناسیون خواب خوب و راحتی داشته باشید و بهداشت خواب را رعایت کنید. خواب کافی و آرام یکی از رازهای سلامت و طول عمر انسان همراه با زندگی با نشاط است و نقش مهمی در آماده سازی سیستم ایمنی بدن و تقویت آن ایفا می کند. خواب خوب، آرام و پیوسته همچنین به دفع مواد زاید از بدن کمک می کند. بنابراین از کار کردن با هرگونه دستگاه الکترونیکی همچون گوشی همراه و کامپیوتر و تماشای طولانی مدت تلویزیون از حداقل یک ساعت قبل از خواب تا حد امکان پرهیز کنید. این کار باعث می شود بتوانید خواب راحت و عمیقی داشته باشید و بدن شما در آرامش کامل تا صبح استراحت کند. مصرف غذاهای ساده و سبک می تواند زمینه ساز یک خواب خوب باشد. سعی کنید بین مصرف شام و زمان خواب حدود دو ساعت فاصله باشد. همچنین مصرف یک لیوان شیر گرم به داشتن یک خواب راحت کمک می‌کند.

بعد از زدن واکسن کرونا چه چیزهایی بخوریم؟

آب و مایعات:

مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید. تامین آب بدن به میزان کافی قبل و بعد از تزریق واکسن کووید-19 بسیار مهم است. مصرف مایعات کافی نه تنها سبب عملکرد بهتر بدن در شرایط واکسیناسیون می شود، بلکه از افت فشار خون در افرادی که معمولا ترس از آمپول و یا واکسن دارند نیز جلوگیری می‌کند.

 افرادی که مبتلا به بیماری های قلبی-عروقی، فشار خون بالا یا بیماری‌های ریوی هستند در خصوص میزان مصرف مایعات باید با پزشک خود مشورت کنند. مواد غذایی آبدار مانند میوه ها، سبزی ها، انواع سوپ و آبگوشت علاوه برکمک به تامین آب بدن، سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت می‌کنند. به ویژه در صورت ایجاد تب بعد از واکسیناسیون، توصیه می شود مایعات و غذاهای آبدار به میزان فراوان نوشیده و میل شود.

 توجه کنید که نوشیدنی‌های شیرین مانند آب میوه‌هایی که دارای قند افزوده هستند و شربت‌های خیلی شیرین، نوشابه‌های گازدار و بطورکلی همه نوشیدنی‌های خیلی شیرین موجب تضعیف سیستم ایمنی و اختلال در عملکرد آن می‌شوند. بهترین نوشیدنی آب است. مصرف آب میوه تازه و طبیعی، دوغ کم نمک و بدون گاز، شربت های خانگی کم شیرین نیز برای تامین آب بدن مناسب هستند.

مواد غذایی ضد التهاب:

رعایت طولانی مدت یک رژیم غذایی سالم، پاسخ ایمنی بدن را بهبود می بخشد و به ما کمک می‌کند تا علاوه بر مبارزه بهتر با عفونت‌ها، پاسخ ایمنی قوی‌تری به واکسیناسیون داشته باشیم.

 مصرف بیشتر غذاهای تازه و طبیعی مانند میوه ها، سبزی ها، ماهی‌های چرب، آجیل و مغز دانه‌ها به کارکرد بهتر سیستم ایمنی کمک می کند زیرا؛ التهاب کمتری در بدن ایجاد می‌کند. مصرف غذاهای ضد التهاب قبل و پس از تزریق واکسن می تواند کمک کننده باشد.

اضافه کردن چاشنی هایی مثل زنجبیل، نعناع فلفلی، دارچین، فلفل، زرد چوبه، سیر و پیاز در تهیه غذا به دلیل خاصیت ضد التهابی توصیه می ‌شود. زردچوبه را می توان به چای نیز اضافه کرد. همچنین ماهی نوعی غذای ضد التهاب محسوب می‌شود. ماهی‌های چرب مانند: ماهی آزاد، ساردین، شاه ماهی، قزل آلا، کپور و روغن کبد ماهی بیشترین امگا ۳ را بعنوان عامل ضد التهابی دارند. آجیل و انوع مغزها و دانه ها ( بادام، گردو، پسته، فندق، بادام زمینی و کنجد)، روغن کنجد و روغن زیتون نیز از مواد غذایی ضد التهاب محسوب می شوند.

پروتئین:

مصرف روزانه مقادیر کافی از منابع غذایی پروتئین و جایگزین‌های آن شامل: انواع حبوبات، تخم مرغ، انواع گوشت بویژه گوشت سفید (مرغ، ماهی) نیز برای عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن توصیه می‌شود.

 منابع غذایی پروتئینی حاوی ریز مغذی‌هایی مانند روی و سلنیوم هستند که با خاصیت آنتی اکسیدانی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند. شیر و لبنیات شامل ماست، پنیر و کشک نیز علاوه بر تامین کلسیم و فسفر، از منابع تامین پروتئین نیز می باشند.

ویتامین دی:

ویتامین دی، تنها ویتامینی است که به مقدار لازم از منابع غذایی تامین نمی‌شود و براساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت، لازم است ماهانه یک عدد مکمل 50 هزارواحدی برای تقویت سیستم ایمنی بدن (جز در مادران باردار که دوز روزانه 1000 واحدی دریافت می نمایند) مصرف شود. سایر ویتامین ها و املاح معدنی مورد نیاز بدن با رعایت تعادل و تنوع در برنامه غذایی و استفاده از گروههای غذایی اصلی شامل گروه نان و غلات ( بویژه سبوس دار)، گروه میوه ها، گروه سبزی ها، گروه شیر و لبنیات، گروه گوشت و تخم مرغ و حبوبات تامین می شود و نیازی به استفاده از مکمل های ویتامینی نیست.

قبل از زدن واکسن کرونا و بعد از زدن واکسن کرونا، چه چیزهایی را نباید بخوریم؟

مصرف فست فودها، غذاهای چرب، سنگین و پرنمک و تنقلات شور و نوشیدنی های خیلی شیرین موجب تضعیف سیستم ایمنی شده و زمینه را برای ابتلا به بیماری‌ها از جمله کرونا فراهم می کند و همواره باید از مصرف بی رویه آنها اجتناب شود. توصیه می‌شود به منظور عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن، قبل و پس از واکسیناسیون از مصرف این گونه غذاها خودداری کنید.

از مصرف روغن های نباتی جامد و نیمه جامد، روغن ها و چربی های حیوانی به دلیل تحریک و ایجاد التهاب پرهیز نمایید.

بعد از زدن واکسن کرونا اگر حال‌مان بد شد چه باید بکنیم؟

با توجه به دریافت برخی گزارش‌ها، مبنی بر مشاهده علائم کرونا در افرادی که واکسن کووید-19 زده‌اند، دستورالعمل‌هایی در این زمینه منتشر شده است. در این حالت، اگر هر یک از این حالات در شما دیده شد، به نکاتی که نوشته شه عمل کنید.

اگر بعد از واکسن کرونا، دچار تب شدید:

مایعات و غذاهای آبدار به میزان فراوان نوشیده و میل شود.

رژیم غذائی حاوی میوه (مووز، آلو، زرد آلو، طالبی، کیوی، پرتقال) سبزی ها (اسفناج، جعفری)، حبوبات، نان وغلات سبوس دار، هویج، کدو حلوایی، گوجه فرنگی و سیب زمینی) برای تامین پتاسیم ناشی از تعریق زیاد در تب توصیه می شود.

مصرف منابع غذایی ویتامین‌های گروه «ب» مانند: سبزی‌ها مثل برگ سبز ومیوه‌ها، شیر و لبنیات (ماست، پنیر، دوغ و کشک)، گوشت، دل و جگر، تخم مرغ، غلات سبوس دار، حبوبات و مغزها توصیه می‌شوند.

احساس بدن درد و خستگی بعد از زدن واکسن کرونا:

مصرف منابع غنی از امگا ۳ مانند ماهی بویژه ماهی های چرب، گردو، تخمه آفتابگردان و سایر مواد غذایی که خاصیت ضد التهابی دارند توصیه می شود.
مصرف منابع غذایی منیزیم شامل سبزی های برگ سبز، تخمه کدو، غلات کامل و حبوبات، بادام زمینی، شکلات تلخ و کاکائو توصیه می شود.
مصرف ترکیبات حاوی کافئین مانند چای سیاه، چای سبز و قهوه، در حد دو فنجان در روز به رفع خستگی و دردهای منتشر بدن کمک می کند.

تهوع و استفراغ بعد از واکسن کرونا:

تا زمانی که تهوع یا استفراغ دارید، از خوردن و آشامیدن هر ماده غذایی یا نوشیدنی پرهیز نمایید.
پس از توقف استفراغ، می توانید کمی مایعات رقیق مانند آب مرغ یا گوشت، آب سیب یا ژلاتین میل کنید.

با گذشت 8 ساعت از قطع استفراغ، می توانید مصرف غذاهای جامد را شروع کنید. غذا باید بی بو، کم چرب و کم فیبر باشد:
کمپوت سیب بدون شکر، مرغ پخته، موز، عصاره رقیق گوشت، نان تست و برشته، تخم مرغ آب پز و سفت، انواع آب میوه و سبزی، سیب زمینی، چوب شور، کراکر، برنج، غلات پخته، شربت و ماست.
مصرف تکه های میوه یخ زده یا آب میوه های رقیق شده همراه با یخ می تواند در کنترل تهوع مفید باشد.
تعداد وعده های غذایی را افزایش و حجم غذا در هر وعده را کاهش دهید و از مصرف غذای سنگین خودداری کنید.
از قرار گرفتن در معرض بوی غذاهایی که رایحه تندی دارند اجتناب کنید.
غذاها را ترجیحا سرد یا هم دما با حرارت اتاق مصرف کنید.
از تنقلات و غذاهای خشک، نشاسته ای و پرنمک مانند چوب شور، کراکر و سیب زمینی استفاده کنید.
از آبنبات هایی با طعم نعناع یا لیمو استفاده کنید.
بیشتر استراحت کنید.

اسهال پس از واکسن کرونا:

موز رسیده: بدلیل داشتن املاح مفید بویژه پتاسیم و فیبر پکتین که به تامین الکترولیت های از دست رفته در طول اسهال و جذب مایعات داخل روده ها کمک می کند.
برنج سفید: به راحتی در دستگاه گوارش هضم شده و به روده ها استراحت می دهد و سبب قوام دهی به مدفوع می شود.
سیب پخته/ کمپوت سیب بدون شکر: دستگاه گوارش سیب پخته را به راحتی هضم می کند. البته در صورت ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر، کمپوت سیب بهتر است مصرف نشود.
نان تست و برشته: در زمان اسهال، مصرف نان سفید بهتر از نان سبوسدار یا نان کامل یا نان قهوه ای است زیرا هضم آن در دستگاه گوارش مناسب تر است.
پوره سیب زمینی آب پز یا بخارپز و نرم شده: همراه با کمی نمک بدون افزودن روغن توصیه می شود.
جوجه آب پز یا بخار پز: این نوع طبخ جوجه، قوام ملایم و مناسبی ایجاد می کند و مواد مغذی لازم در شرایط اسهال را تامین می کند.
ماست پروبیوتیک: حاوی پروبیوتیک های ترمیم کننده سلول های جدار روده های آسیب دیده در طول اسهال است.
آب مرغ/  سوپ مرغ بدون چربی یا کم چربی: سوپ مرغ غذای مناسبی برای زمان اسهال است که الکترولیت ها و مواد مغذی از دست رفته در اسهال را جبران می کند.
آب: مصرف مایعات به ویژه آب در طول روز برای جبران کم آبی بدن بدلیل اسهال در این افراد توصیه می شود.

نتیجه‌گیری

با توجه به نکاتی که در این مقاله ذکر شدند، بروز برخی علائم پس از زدن واکسن کرونا طبیعی است. اما؛ کافی است که به دستورالعمل‌هایی که در اینجا ذکر شدند عمل کنید. در این صورت، خیلی زود این علائم از بین خواهند رفت.

موسسه خیریه سمر برای شما مهراندیشان عزیز سلامتی و موفقیت آرزو می‌کند.