یافته‌های جدید درباره ضررهای چاقی

دکتر سعید نمکی، وزیر محترم وزارت بهداشت ودرمان کشور اخیرا در یک سخنرانی پیرامون چاقی و خطراتی که برای افراد چاق وجود دارد صحبت‌هایی کرده است که در ادامه خلاصه‌ای از این صحبت‌ها را خدمت را ارائه می‌کنیم.

دکتر سعید نمکی در مراسم امضای تفاهم نامه همکاری مشترک پروژه ملی کوچ (کنترل وزن و چاقی دانش آموزان) بین وزارت بهداشت و آموزش و پرورش که با حضور وزیر ورزش در آکادمی ملی المپیک و پاراالمپیک ایران برگزار شد، اظهار داشت: قبل از این بیماری حدود 380 هزار مورد مرگ و میر داشتیم که از این تعداد، حدود 313 هزار مورد به دلیل بیماری های غیرواگیر و 97 هزار مورد، به دلیل پرفشاری خون و عوارض ناشی از آن بود.

وی افزود: به جرات می توانم بگویم که عامل درصد بالایی از موارد مرگ و میر در بیماری های غیرواگیر، چاقی، بی تحرکی و شیوه زندگی غیرمتعارف و غیرمتعادل است. در ایام کرونا آموختیم که بیماران غیرواگیر، بیشتر جان خود را از دست می دهند و در کودکان و نوجوانانی که متاسفانه گرفتار شده اند، آنهایی جان خود را از دست دادند که یا یک بیماری مادرزادی زمینه ای داشتند و یا چاق بودند.

وزیر بهداشت تصریح کرد: از نخستین لحظاتی که ویروس کرونا در دنیا بروز کرد، کار را رصد می کنم. اولین مورد از مرگ کودک بر اثر این بیماری، مربوط  به یک کودک 9 ساله بود که از قم به قشم مسافرت کرده و متاسفانه این کودک، چاق بود و هیچ بیماری زمینه ای دیگری نداشت و بعد از آن، کودکان متعددی را به دلیل این بیماری از دست دادیم که ام المرض آنها، چاقی بود.

دکتر نمکی یادآور شد: حدود 87 درصد از موارد مرگ و میر کرونا در افرادی بود که سن بالای 60 سال یا یک بیماری زمینه ای داشتند و به همین دلیل، واکسیناسیون را از این گروه آغاز کردیم. دو مرحله از واکسیناسیون را دنبال می کنیم؛ مرحله اول کاهش مرگ و میر بیماران و مرحله دوم، کاهش زنجیره انتقال است. در مرحله دوم حدود 13 تا 14 میلیون از جمعیت هدف، یا سن بالای 60 سال و یا یک بیماری زمینه ای دارند. 

وی با طرح این پرسش ها که چگونه می شود با این پدیده مهلک یعنی اضافه وزن و چاقی در افتاد؟ آیا یک کار درمانی است؟ آیا یک کار صرفا پیشگیرانه بهداشتی است؟ و آیا فقط متولیان نظام سلامت باید این مسائل را دنبال کنند؟، گفت: کنترل اضافه وزن و چاقی، یک کار فرهنگی است و یک تغییر رویکرد و نگاه را در شیوه زیستن انسانها می طلبد و این کار باید از سنین کودکی آغاز شود. بهترین برش ورود به این کار فرهنگی، مدرسه است.

وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: مدرسه، مناسب ترین مقطع و برشی است که می شود در رفتار کودک، تاثیر گذاشت و تغییر شیوه زندگی را از همین مقطع، به آنها آموخت. نه فقط مبارزه با چاقی بلکه مبارزه با دیکتاتوری، خودخواهی، فزون خواهی، بی احترامی به حقوق اجتماعی، قانون شکنی و پروتکل شکنی را می توان در مدرسه به انسانها آموخت.

دکتر نمکی یادآور شد: چگونه می توان به کسی که دهه چهارم یا پنجم زندگی خود را سپری می کند، تغییر شیوه زندگی و ورزش منظم آموخت؟ بعضی اوقات می بینم برخی که در پارک ها، نفس زنان می دوند اما این از ترس عزراییل است اما کودکی که با تعطیلی مدارس، در جاده های مجازی رانندگی و در فضای مجازی ورزش می کند و با اضطراب و استرسی که در بازی های رایانه ای وجود دارد، مرتب چیپس و پفک می خورد و مدام حرص می خورد، چاق تر می شود. 

وی ادامه داد: یکی از نگرانی هایی که دارم، نه فقط مربوط به بیماری های غیرواگیر است بلکه نگرانی بنده، مدیریت بحران کودکان است که اگر زلزله، سیل یا آتش سوزی رخ داد، کودکان چاق و سنگین را چه کسی می خواهد جابجا کند؟ وقتی ما در سن آنها بودیم، از دیوار بالا می رفتیم. اگر این حوادث و بلایا رخ دهد، این کودکان چاق، قدرت مراقبت از خویشتن را هم ندارند و این آفتی است که متاسفانه گریبانگیر نسلی شده که فست فود و تنقلاتی می خورند که ارزش غذایی ندارد و متاسفانه از قطع تبلیغات شوم و زیان آور تلویزیونی و رسانه ای برای درآمدهای سرشار، پرهیز نمی کنند و ما هم جریمه بر کالای آسیب رسان و زیان آور مشخص می کنیم که به وزارت بهداشت برای اجرای چنین پروژه هایی کمک شود که متاسفانه از آن خبری نیست. 

وزیر بهداشت تاکید کرد: متاسفانه نسلی را تحویل می گیریم و خواهیم گرفت که زودتر دیابت می گیرند و به بیماری های مختلف از جمله بیماری های قلبی و عروقی مبتلا می شوند. وقتی به آی سی یو ها یا سی سی یو ها، سر می زنید می بینید که سن گرفتاری قلب و عروق، مرتبا در حال کاهش است و بیماران با سنین کمتر از 40 و 35 سال، بر خلاف دوران گذشته که سن بیماران بالای 60 و 70 سال بوده است، تخت های بخش های مراقبت های ویژه را پر می کنند و این زنگ خطر بسیار بزرگی است. 

دکتر نمکی گفت: حدود 30 سال پیش، معاون بهداشت وزارت بهداشت بودم و اداره کل بیماری های غیرواگیر را راه اندازی کردیم چون می دانستم روزی از چاله بیماری های واگیردار خارج می شویم و به سیاه چاله بیماری های غیرواگیر می افتیم. با 5 دلار کودکان مان را علیه 6 بیماری مهلک مسری قابل پیشگیری با واکسن، واکسینه کردیم و همه شاخص های بهداشتی کشور بهبود پیدا کرد. در آن زمان در وزارت بهداشت، واکسن را تهیه، زنجیره سرد را رعایت و تلقیح می کردیم اما برای تغییر شیوه زندگی، وزارت بهداشت به تنهایی چقدر می تواند نقش داشته باشد؟ در تغییر نظام غذایی و جایگزینی فست فود با غذاهای سنتی که جهان به آن روی آورده، در وزارت بهداشت چقدر می توانیم سهم داشته باشیم؟ این نیازمند یک کار عظیم بین بخشی است که همه دستگاه ها باید به این عرصه بیایند.

وی تاکید کرد: نظام سلامت در آینده دچار چالش های عمده خواهد شد اگر بی تحرکی ادامه پیدا کند، اگر ورزش منظم از برنامه خانواده حذف شود، اگر زندگی آپارتمانی در قفس های محدود، بچه ها را بی تحرک بار بیاورد، اگر فضای مجازی به جای افزایش آگاهی، تنبلی را دامن بزند، اگر تعطیلی طولانی مدارس سحرخیزی را به ظهرخیزی بدل کند و اگرهای دیگر. 

وزیر بهداشت یادآور شد: یک شب بستری شدن در ارزان ترین بخش های مراقبت های ویژه در دنیا حدود هزار دلار هزینه دارد و نظام های سلامت دنیا با چالش عظیم هزینه های سرسام آور نظام سلامت روبرو خواهند شد که قابلیت پرداخت نخواهند داشت به همین دلیل، ارزان ترین راه اجرای برنامه های بین بخشی و پروژه ملی کوچ است که بتوانیم شاهد تغییر نگاه، رویکرد و شیوه زندگی در جامعه باشیم. 

دکتر نمکی گفت: مدارس به قدری برای فرهنگسازی در آینده جامعه مهم است که اعتقاد دارم حتی از بودجه نظام سلامت می توان برای مدارس هزینه و انسان های تندرست، تربیت کرد که در آینده بتوانند نسلی سرشار از نشاط، امید و تندرستی باشند.

این نکات که به صورت خلاصه اما بسیار کامل و شفاف پرده از خطرات چاقی برمی‌دارد، می‌تواند برای همه افراد از جمله پدرها و مادرها بسیار مفید باشد. پدرها و مادرهایی که واجب است توجه خود را معطوف به این کنند که هرطور شده از چاق شدن فرزندشان جلوگیری نمایند.

بنابراین، از شما مهراندیشان گرامی دعوت می‌نماییم که این مقاله را برای آن دسته از اطرافیانی که لازم است از این نکات آگاهی یابند ارسال نمایید.